We staan voor een deksels moeilijke opgave. Hoe maken we een eind aan het schrijnend onrecht dat mensen met een laag inkomen en weinig opleiding zeventien jaar eerder gezondheidsklachten krijgen en zeven jaar eerder sterven dan hoogopgeleiden?
Er is geen begin van een oplossing zolang de mensen die het beleid maken ver verwijderd zijn van de mensen waar het over gaat. Het SCP bevestigde onlangs dat het totaal gescheiden werelden zijn.
De beleidsmakers hebben dus goed gezorgd voor hun eigen habitat, meer gezonde jaren en een veel langer leven, maar slagen er onvoldoende in de achterstand van mensen met lage sociaal economische status (SES) te verkleinen.
Onlangs promoveerde Jill Bindels in Maastricht. De titel van haar proefschrift is Caring for community-dwelling frail older people. Een van de stellingen die zij in het proefschrift verdedigt, is: “het betrekken van ouderen bij de ontwikkeling en uitvoering van onderzoek leidt tot relevantere onderzoeksvragen en resultaten.” Mooi dat dat nog eens wetenschappelijk onderbouwd wordt.
Deze stelling dwingt de beleidsmakers erover na te denken hoe ze ouderen bij onderzoek en beleid kunnen betrekken. Als je het doet, levert het winst op, dat staat vast. Maar het is vooral de vraag hoe je mensen met een lage SES kunt bereiken. Dat is nodig om het onrecht van de grote verschillen terug te dringen.
In het Nationaal Programma Ouderenzorg is al heel snel ouderenparticipatie tot een speerpunt gemaakt. Wetenschappers, dokters, beleidsmakers in de regio zijn er inmiddels aan gewend en zien er steeds meer de waarde van in dat ouderen mee denken, mee werken en mee prioriteiten aangeven.
Toch is het ook daar een opgave gebleken om goede verbinding te maken met de ouderen met een lage SES. In een aantal gevallen zijn projecten gestart die waren gericht op de gezondheidswinst van kwetsbare oudere migranten. In december 2014 werden in Utrecht twee projecten gepresenteerd die daaruit voortkwamen.
De oudere migranten zijn misschien de brug naar de wereld van de mensen met de lage SES. Ze behoren vaak zelf ook tot die groep: lage opleiding, laag inkomen, slechte gezondheid. Velen van hen zijn super gemotiveerd om verbeteringen te helpen tot stand brengen. Het zijn vaak initiatiefrijke, ondernemende, verstandige mensen.
Hen betrekken bij onderzoek en beleidsontwikkeling helpt verbeteringen te realiseren. Natuurlijk voor de groep zelf, maar ik denk dat deze veranderingen ook positief uitwerken voor andere cliëntgroepen met een lage SES. De migranten zijn zo de brug naar een betere gezondheid van een veel bredere groep.
Organisaties die inzetten op cultuursensitiviteit met de migranten voor ogen, kunnen daarmee ook belangrijke dingen doen voor autochtonen die daar baat bij hebben: holebi’s, vegetariërs, Telegraaf- of Trouw lezers, Bach of Bauer minnaars. Ook voor hen is het wonen of zorg en ondersteuning ontvangen in een setting waar cultuursensitiviteit leidend is een zegen.
Deze column is eerder geplubliceerd op skipr.